Từng được ví như bản tình ca hoài niệm về thời Trung cổ, kiến trúc Phục hưng (Gothic Revival) là sự hồi sinh lộng lẫy của phong cách Gothic cổ điển trong thế kỷ 18–19. Với những mái vòm nhọn vút trời, các trụ bay uyển chuyển và các chi tiết trang trí tinh xảo, Gothic Revival không chỉ làm sống dậy vẻ đẹp thiêng liêng của quá khứ mà còn tạo nên dấu ấn riêng biệt trong lịch sử kiến trúc thế giới. Cùng NHÀ ĐẸP SÀI GÒN tham khảo bài viết sau đây nhé!
KIẾN TRÚC PHỤC HƯNG (GOTHIC REVIVAL) LÀ GÌ?
Gothic Revival, còn được gọi là Neo-Gothic hoặc Victorian Gothic, là phong trào kiến trúc bắt nguồn từ nước Anh vào thế kỷ 18, sau đó lan rộng khắp châu Âu và Bắc Mỹ trong suốt thế kỷ 19. Phong cách này chịu ảnh hưởng sâu sắc từ kiến trúc Gothic thời Trung cổ với các đặc trưng như vòm nhọn, trụ bay, cửa sổ kính màu và những tháp cao vươn thẳng lên bầu trời.
Khác với kiến trúc Gothic nguyên bản chủ yếu phục vụ mục đích tôn giáo, Gothic Revival không chỉ ứng dụng vào nhà thờ mà còn được sử dụng trong nhà ở, trường học, tòa án và các công trình công cộng, phản ánh tinh thần lãng mạn, hoài cổ giữa thời kỳ công nghiệp hóa.
Phong cách Gothic Revival là sự pha trộn giữa kỹ thuật xây dựng hiện đại và khát vọng tìm về vẻ đẹp huyền bí, thiêng liêng của quá khứ.
NHỮNG ĐẶC TRƯNG NỔI BẬT CỦA KIẾN TRÚC GOTHIC REVIVAL
1. Đặc điểm ngoại thất
Gothic Revival nổi bật với sự chú trọng vào chiều cao và các chi tiết trang trí công phu. Vòm nhọn là yếu tố dễ nhận biết nhất, xuất hiện ở hầu hết các khung cửa, cửa sổ và vòm trần. Các công trình thường có nhiều tháp nhọn, các chi tiết chạm khắc tinh xảo dọc theo mái hiên, gờ tường, cùng những trụ bay (flying buttresses) vừa mang chức năng chống đỡ mái vòm cao, vừa tăng vẻ mỹ thuật.
Vật liệu xây dựng phổ biến bao gồm đá, kính màu, kết hợp với sắt và thép – sự kết hợp giữa truyền thống và công nghệ mới. Các cửa sổ lớn với kính màu rực rỡ khắc họa các câu chuyện tôn giáo hoặc cảnh vật thiên nhiên cũng là điểm nhấn quen thuộc.
Ngoại thất Gothic Revival mang lại cảm giác kỳ vĩ, choáng ngợp nhờ sự kết hợp giữa hình khối mạnh mẽ và chi tiết trang trí tinh xảo.
2. Đặc điểm nội thất
Bên trong các công trình Gothic Revival là một thế giới đậm chất cổ điển và huyền bí. Không gian nội thất thường sử dụng gam màu tối như nâu sẫm, đỏ đô, tím than hoặc đen, tạo nên bầu không khí trang nghiêm và sâu lắng.
Trần nhà thường được thiết kế vòm cao với hệ thống gân nổi hình xương cá. Các chi tiết trang trí nội thất như phào chỉ, nẹp gỗ, tượng thiên thần hoặc gargoyle đều được chế tác cầu kỳ. Đồ nội thất nặng nề, sử dụng gỗ quý bọc nhung hoặc jacquard, đi kèm với giấy dán tường họa tiết hoa văn phức tạp, tất cả cùng nhau tạo nên không gian huyền ảo, quyến rũ.
Nội thất Gothic Revival kết hợp giữa vẻ đẹp cổ điển và chiều sâu tâm linh, phản ánh sự tôn trọng truyền thống và nghệ thuật tinh tế.
LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN CỦA PHONG CÁCH GOTHIC REVIVAL
Phong cách Gothic Revival ra đời trong bối cảnh nước Anh đang trải qua cuộc Cách mạng Công nghiệp. Khi các nhà máy và đô thị công nghiệp mọc lên, một bộ phận trí thức và quý tộc bắt đầu cảm thấy hoài niệm về sự tinh tế, tâm linh và vẻ đẹp thuần khiết của thời kỳ Trung cổ.
Phong trào Gothic Revival vì thế không chỉ đơn thuần là một xu hướng kiến trúc, mà còn là một phản ứng văn hóa – một khát vọng bảo vệ những giá trị truyền thống trước làn sóng hiện đại hóa. Các kiến trúc sư như Augustus Pugin, Eugène Viollet-le-Duc hay Antoni Gaudí đã đưa phong cách này lên đến đỉnh cao, ứng dụng nó trong hàng loạt công trình nổi tiếng trên thế giới.
Gothic Revival không chỉ là phong cách kiến trúc, mà còn là tiếng nói hoài cổ vang vọng giữa một thế giới đang thay đổi quá nhanh.
CÁC CÔNG TRÌNH TIÊU BIỂU PHONG CÁCH GOTHIC REVIVAL
Một số công trình tiêu biểu nhất của phong cách Gothic Revival có thể kể đến:
The Houses of Parliament (Anh): Được xem là biểu tượng tráng lệ nhất của phong cách này, với những tòa tháp nhọn hoành tráng và chi tiết điêu khắc công phu.
The Houses of Parliament.
Highclere Castle (Anh): Nổi tiếng qua series Downton Abbey, lâu đài này kết hợp hoàn hảo giữa Gothic Revival và nét đẹp Victorian.
Highclere Castle (Anh).
All Souls College (Oxford, Anh): Một ví dụ điển hình về sự tinh tế của Gothic Revival trong môi trường học thuật.
All Souls College (Oxford, Anh).
Strawberry Hill House (Anh): Tòa nhà mang phong cách Gothic bay bổng, lãng mạn và phóng khoáng.
Strawberry Hill House (Anh).
Lyndhurst Mansion (New York, Mỹ): Một biệt thự Gothic Revival hoành tráng và đầy mê hoặc tại Mỹ.
Lyndhurst Mansion (New York, Mỹ).
Oak Bluffs Carpenter Gothic (Massachusetts, Mỹ): Những căn nhà gỗ nhỏ nhắn trang trí gingerbread tinh tế, đưa Gothic Revival vào đời sống thường nhật.
Nhiều công trình Gothic Revival không chỉ là di sản kiến trúc mà còn là biểu tượng văn hóa trường tồn với thời gian.
SỰ KHÁC BIỆT GIỮA GOTHIC REVIVAL VÀ GOTHIC NGUYÊN BẢN
Mặc dù Gothic Revival và Gothic nguyên bản có nhiều điểm tương đồng về hình thức, chúng khác nhau rõ rệt về thời đại, mục đích sử dụng và công nghệ xây dựng.
Gothic nguyên bản phát triển vào thế kỷ 12–16, trong bối cảnh châu Âu Trung cổ, với mục đích tôn vinh Thiên Chúa và tạo ra không gian tâm linh hùng vĩ. Vật liệu chủ yếu là đá tự nhiên và kính màu, kỹ thuật xây dựng hoàn toàn thủ công, đòi hỏi trình độ cao và mất nhiều thời gian.
Ngược lại, Gothic Revival ra đời vào thế kỷ 18–19, thời kỳ nước Anh và châu Âu bước vào công nghiệp hóa. Dù kế thừa tinh thần Gothic, Gothic Revival ứng dụng các vật liệu mới như thép và sắt, giúp đẩy nhanh quá trình xây dựng và cho phép những công trình kỳ vĩ hơn. Mục đích của Gothic Revival không chỉ mang tính tâm linh mà còn nhằm thể hiện hoài niệm, thẩm mỹ và uy quyền.
Tuy cùng hướng tới vẻ đẹp thiêng liêng và lộng lẫy, Gothic nguyên bản là sản phẩm của thời Trung cổ, còn Gothic Revival là tiếng vọng lãng mạn giữa thời kỳ hiện đại hóa.
GOTHIC REVIVAL TRONG NHÀ Ở: PHONG CÁCH CARPENTER GOTHIC
Phong cách Carpenter Gothic ra đời nhằm đưa những nét đẹp Gothic vào các công trình nhà ở dân dụng với quy mô nhỏ hơn. Thay vì đá và kính màu, Carpenter Gothic sử dụng gỗ làm vật liệu chính, tạo ra các ngôi nhà với mái dốc nhọn, khung cửa vòm và các chi tiết viền chạm khắc (gingerbread trim) đầy duyên dáng.
Carpenter Gothic là sự đơn giản hóa phong cách Gothic Revival, giữ lại vẻ đẹp bay bổng và thơ mộng, nhưng phù hợp hơn với nhu cầu và ngân sách của tầng lớp trung lưu.
Carpenter Gothic cho phép mọi người chạm tay vào vẻ đẹp Gothic mà không cần sở hữu một tòa lâu đài lộng lẫy.
NHỮNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP VỀ KIẾN TRÚC PHỤC HƯNG (GOTHIC REVIVAL ARCHITECTURE)
1. Gothic Revival xuất hiện vào thời điểm nào và vì sao?
Gothic Revival bắt đầu xuất hiện từ cuối thế kỷ 18 tại Anh, trong bối cảnh xã hội phản ứng trước sự bùng nổ của công nghiệp hóa. Phong cách này được ưa chuộng bởi giới quý tộc và trí thức mong muốn giữ gìn các giá trị văn hóa, tâm linh truyền thống.
2. Làm thế nào để phân biệt Gothic Revival với Gothic Trung cổ?
Gothic Revival sử dụng kỹ thuật xây dựng tiên tiến hơn, vật liệu đa dạng hơn như thép, sắt, và thường có quy mô hoành tráng hơn so với Gothic nguyên bản, vốn thuần đá và kính màu với kỹ thuật xây dựng thủ công thời Trung cổ.
3. Phong cách Gothic Revival hiện nay còn được ứng dụng không?
Ngày nay, Gothic Revival vẫn hiện diện trong kiến trúc nhà thờ, trường học, bảo tàng và thậm chí trong thiết kế nội thất lấy cảm hứng từ phong cách Dark Academia hoặc Goth Cottagecore.
4. Ai là những kiến trúc sư tiêu biểu gắn liền với phong cách này?
Các kiến trúc sư nổi bật gồm Augustus Pugin (Anh), Eugène Viollet-le-Duc (Pháp) và Antoni Gaudí (Tây Ban Nha) – những người đã đưa Gothic Revival lan rộng khắp thế giới.
Giải đáp một số câu hỏi thường gặp về kiến trúc Phục hưng Gothic Revival
Kiến trúc Phục hưng không chỉ là cuộc hồi sinh về mặt kỹ thuật của phong cách Gothic thời Trung cổ, mà còn là sự khẳng định mạnh mẽ giá trị văn hóa và tinh thần nhân loại giữa cơn lốc công nghiệp hóa. Vẻ đẹp của Gothic Revival, với sự kỳ ảo, bay bổng và đầy chiều sâu nội tâm, vẫn còn nguyên sức hút cho tới ngày nay, trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho giới kiến trúc sư và những ai yêu mến vẻ đẹp trường tồn cùng thời gian.
Quý gia chủ có nhu cầu tư vấn và thiết kế thi công trọn gói, hãy liên hệ ngay Công ty TNHH Xây dựng Kiến trúc NHÀ ĐẸP SÀI GÒN. Chúng tôi sẽ nhanh chóng tư vấn dự toán tổng chi phí hoàn toàn miễn phí.
